Tố Nghi
Gloomy Sunday. Rezso Seress
Gloomy Sunday.Billie Holiday
Gloomy Sunday là một
khúc nhạc Hung Gia Lợi nổi tiếng, viết đâu đó trước đệ nhị thế chiến, 1932.
Nghe nói tác giả Rezso Seress bị đào đá quắn đít, ôm cái bàn toạ sưng phồng
dzìa nhà, ngồi nằm cũng hổng đặng mới lòng dzòng ra đường phố Paris, ngó ông đi
qua bà đi lợi, thấy đời sống buồn hiu, thế là ý nhạc xuất hiện trong đầu. Đứa
thất tình trở dzìa gác trọ giấy bút viết ra khúc tình ca (trong tư thế chồm hổm
có lẽ). Bài hát khi ấy mang ý hướng một lời khẩn cầu, cho dù giai điệu bắt tai
nhưng hổng ăn khách lắm. Mãi cho tới thập niên 50 sau đệ nhị thế chiến, một văn
thi sĩ đã đặt lời khác cho nó. Lời hát ảo não thê lương làm khúc nhạc dậy tăm dậy
tiếng tại Âu châu, hạp tình hạp cảnh với Âu châu điêu tàn đổ nát khi ấy. Tại Mỹ
nó được nữ hoàng blue-jazz Billie Holiday hát với một verion mới - hổng rõ của
bà hay của ai nữa lận - Gloomy Sunday
nổi đình nổi đám tới độ trở thành huyền thoaï "xui xẻo có
huông" : Người đang vui nghe nó xìu xìu, người đang xìu nghe liệt giường
liệt chiếu, và người thất tình nghe nó tà tà uống thuốc chuột hay nhảy sông nhảy
lầu kết thúc cuộc đời. Gloomy Sunday đã gây tới hàng chục vụ tự tử trên khắp thế
giới, tới nỗi đài phát thanh BBC đã phải loại nó ra khỏi danh sách nhạc phát
sóng mãi tới 2002. Tác giả của nó cũng tà tà tự vận đâu đó cuối thập niên 60.
Gloomy Sunday được dùng làm nền để dựng cuốn phim cùng tựa.
Bối cảnh phim xảy ra trong đệ nhị thế chiến tại Budapest – Hungary. Đất Hung đậy
sóng, Đức quốc xã tiến quân vào và cuộc tắm máu chủng tộc Do Thái tại Âu châu bắt
đầu. Phim kể chuyện tình yêu - tình yêu thuần tuý hay trộn lộn tình dục lại còn
tuỳ cảm quan khán giả thưởng ngoạn -
…. Cả Đẫn làm chủ
mình một quán ăn ngay thủ đô Budapest. Đẫn đâu đó ba mươi ngoài, mặt mũi phúc hậu,
tốt tánh, hiền lành dễ dãi, và tận tụy yêu nghề tới nỗi không bao giờ đóng cửa
nhà hàng với bất kỳ lý do gì - tuy có máu Do Thái trong người mà cứ tỉnh bơ mở
cửa luôn ngày Sabat - Quán khấm khá, phần vì khung cảnh lịch sự, tiếp đón ân cần,
phần vì có món roulade thịt bò cuốn lá lốt hạp khẩu vị thực khách.
Tiệm có cô hầu bàn
Thuý Kiều trẻ đẹp dễ ưa, mắt mũi tươi rói trăng rằm, tóc mây buông thả bờ vai,
miệng tươi như hoa hàm tiếu và ánh mắt đa tình - liếc một cái nghiêng bàn, liếc
hai cái nghiêng ghế - Y chang Đẫn, Thúy Kiều hổng thấy có thân bằng quyến thuộc
chi dzáo. Nghe nói có dạo nàng vào Học viện âm nhạc thành phố khoa "thanh
nhạc" rồi bỏ đở - bỏ vì thiếu tài hay bỏ vì chiến tranh hổng rõ - Thúy Kiều
với Đẫn có tình gắn bó già nhơn ngãi non vợ chồng. Đại khái... tạm thời... Đẫn
là đại lý độc quyền không có, chưa có giấy phép chánh thức. Trong đám cây si trồng
tại quán, có tiểu thương Mã Giám Sanh từ Đức sang. Mã si mê Thuý Kiều, mỗi bữa
tới quán vừa ngó nàng vừa đớp roulade lai rai, chờ dịp thố lộ can tràng. Rồi một
dương cầm thủ được tuyển vào quán chơi
nhạc sống tối tối giúp vui. Nhạc sĩ mặt mũi tướng tá sạch nước cản, nhưng chời
hỡi chời.. cập mắt buồn rười rượi long lanh nước hồ thu, miệng ngậm tăm như
đang nuốt tâm sự vào lòng. Tình tới đây sanh thặng dư nhơn mãn tay ba tay bốn,
rối tinh lên chẳng còn biết đâu cắt nghĩa cho thông.
Tình yêu vốn là thứ nhơn gian tới chết vẫn hổng hiểu nổi,
ngủm vì nó mà cũng hổng biết tại sao, dzậy mới ly kỳ ! Y hình (dà, bị hổng chắc)
tình yêu là chiếm đoạt để sở hữu. Nó là cục hột xoàn to đùng (rất dễ gợi lòng
tham đại chúng) trong cái két sắt chỉ có một chìa duy nhứt mà thôi. Nên rồi để
chắc ăn, chủ nhơn cái két mới đeo tòng teng chiếc chìa khóa ni ngay cần cổ,
"make sure" hổng xảy ra việc trộm đạo làm cái duplicata, rồi thong thả
vào ra... đeo ké. Nếu chỉ ngó vào cốt truyện thì phim hổng có chi đậc biệt dzáo
chọi. Tình yêu trong Gloomy Sunday làm người xem chưng hửng, hổng tức dùm mà
cũng hổng ngậm ngùi dùm luôn - ai biểu ngu ráng chịu - Nhưng... ngộ cái ... người
ta vẫn thong thả coi một lèo từ đầu đến cuối, háo hức mà coi cho dù tình tiết
hiển nhiên tới độ có thể đoán ra trước kết thúc.
Tóm lợi... Gloomy Sunday hổng phải drama mà là
comedy thứ thiệt, cho dù có tới ba trự lăn cổ ra chết tốt vì tình. Sau cùng
Gloomy Sunday hay ở chỗ nào ? Thưa phim
hay vì hình ảnh đẹp, góc quay tới, cắt xén gọn gàng, phân cảnh bố cục đâu vào đấy,
trơn tuột êm ru. Phim dẫn người xem vào một âu châu trữ tình và thơ mộng, với
khung cảnh sống thi vị mơ hồ lãng đãng, toả ra từ con người, trang phục, sanh
hoạt thường nhựt. Vui lòng khách đến vừa lòng khách đi, phim kết thúc và kết
thúc rất có hậu,
Xem phim ở đây
Nghe hát ở đây
https://www.youtube.com/watch?v=zBIqLqUenz0 Billie Holiday
https://www.youtube.com/watch?v=k9CoJfx9qTU
(TN’s choice)
No comments:
Post a Comment